معرفی رشته زیست فناوری

استفاده از فرآیندهای بیولوژیکی، ارگانیسم ها یا سیستم ها برای تولید محصولاتی که پیش بینی می شود زندگی انسان را بهبود بخشد، بیوتکنولوژی نامیده می شود و به طور کلی، آن را می توان به عنوان مهندسی ارگانیسم ها برای استفاده انسان تعریف کرد.

امروزه بهره گیری از تحولات حاصله در فناوری های نوین مانند زیست فناوری یک ضرورت تاریخی است و تاثیرات آن در عرصه های پزشکی، سیاسی، اقتصادی و فرهنگی اجتناب ناپذیر است. به همین علت در رهنمودهای مقام معظم رهبری و سیاست های کلان علم و فناوری مصوب مجلس شورای اسلامی جزء اولویت های مهم کشور قرار گرفته است. کاربرد زیست فناوری در زمینه علوم پزشکی و دارویی، موضوعات بسیار گسترده‌ای مانند ابداع روش‌های نوین برای تشخیص مولکولی و درمان بیماریها، امکان تشخیص پیش از تولد بیماری‌ها، ژن درمانی، طراحی و تولید واکسن های نوترکیب و داروهای بیولوژیک، ساخت کیت‌های تشخیصی، ایجاد میکروارگانیسم‌های دستکاری شده برای کاربردهای خاص و غیره را در بر می‌گیرد. ما بر این باوریم که استفاده از فناوری های نوین نه تنها قادر است بخشی از نیازهای کشور را در حوزه ی پزشکی برطرف کند بلکه می تواند فرصت های جدیدی در مورد صادرات محصولات مرتبط با آنها و مساعد کردن زمینه لازم در مورد اقتصاد مبتنی بر فناوری ایجاد کند.

تاریخچه رشته زیست فناوری

توسعه بیوتکنولوژی را می توان به مراحل یا دسته های وسیعی تقسیم کرد که عبارتند از: بیوتکنولوژی باستانی (8000-4000 قبل از میلاد) که تاریخ اولیه در ارتباط با غذا و سرپناه از جمله اهلی کردن حیوانات را در بر می گیرد. بیوتکنولوژی کلاسیک (2000 قبل از میلاد؛ 1800–1900 پس از میلاد) که بر اساس بیوتکنولوژی باستانی ساخته شده است و شامل کشت محصولات زراعی و استفاده از میکروارگانیسم‌ها برای تولید محصولاتی مانند پنیر، ماست، نان، و نوشیدنی های الکلی (با کشف فرایند تخمیر) و اهلی کردن گیاهانی مانند برنج، جو و گندم است. در سال های 1900-1953 بیوتکنولوژی وارد حوزه ژنتیک شد و در سال های1953-1976 با تحقیقات DNA، علم وارد حوزه جدیدی شد. در سال 1977 بیوتکنولوژی مدرن  با دستکاری اطلاعات ژنتیکی موجودات شکل گرفت و از سال 1977 به بعد با ظهور مهندسی ژنتیک، برای اولین بار امکان تولید پروتئین انسانی در باکتری ها ایجاد شد. سازمان‌های مبتنی بر بیوتکنولوژی شروع به تمرکز بیشتر روی کاربردهای مهندسی ژنتیک کردند. در سال 1978، Herbert W Boyer در UCSF انسولین مصنوعی انسانی را با وارد کردن ژن انسولین به باکتری اشریشیا کلی سنتز کرد، این پیشرفت دروازه ای را برای پیشرفت های بیشتر در تکنیک های توالی یابی و شبیه سازی DNA باز کرد. شرکت Genentech اولین سازمانی بود که به سنتز پروتئین انسانی (سوماتوستاتین) در یک باکتری دست یافت و این اولین باری بود که از یک ژن نوترکیب مصنوعی برای شبیه سازی یک پروتئین استفاده می شد. چندین محقق معتقد بودند که این دروازه ورود به سمت «عصر بیوتکنولوژی مدرن» است.